Манай улс эрдэс баялгийн 15 ордыг стратегийн ордод тооцон албан ёсоор жагсаалтад оруулсан билээ. Үүнээс гадна 27 ордыг нэмэх санал бий. Дээрх ордуудыг ямар чиглэлээр ашиглаж болох, нөөц нь хэдий хэмжээгээр агуулагдсан гээд дэлгэрэнгүй мэдээллийг манай сонин цувралаар хүргэж байна.
Энэ удаа Бороогийн алтны үндсэн ордыг танилцуулж байна. Бороогийн алтны үндсэн орд нь Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын нутагт Улаанбаатар хотоос 140 км, УБ-Дархан-Сүхбаатарын засмал замаас 10 км зайд оршж бөгөөд Баянгол сумын төв Баруунхараа хотоос 19 км, Мандал сумын төв Зүүнхараа хотоос 25 км зайд оршдог. Зүүнхараа хотын цахилгаан шугам сүлжээнээс эрчим хүчээр хангагдаж, үйлдвэрийн зориулалттай усыг 12 км зайд орших Бороо голоос татаж авдаг болно.
Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын нутагт орших Бороогийн алтны ордод 1982-1989 онд явуулсан Монгол-Германы хамтарсан экспедицийн хайгуулын ажлын үр дүнд В болон С1 зэргээр тооцоолон БНМАУ-ын "Улсын ашигт малтмалын нөөцийн комисс"-ын 1992 оны гуравдугаар сарын 20-ны өдрийн 08 тоот тогтоолоор 43 тн алтны нөөц баталжээ.
"Бороо гоулд" ХХК 1999-2000 онд хийсэн хайгуулын ажлын үр дүн болон Монгол-Германы хайгуулын экспедицийн үр дүнд тулгуурлан ордын геологийн нөөцийг геостатикийн аргаар 42, 56 тонноор тогтоожээ. 2001-2004 онуудад нөөцийн тооцоог нарийвчлан тогтоох зорилгоор судалгаа хийж, нэмэлт өрөмдлөгийн ажил явуулахад "Улсын нөөцийн комисс"-оор батлагдсан нөөцтэй ижил байжээ.
Монгол Улсын Засгийн газрын "Алт" хөтөлбөрийг эрчимжүүлэх зорилгоор тухайн үеийн Эрчим хүч, уул уурхайн үйлдвэрийн яам 1996 оны нэгдүгээр сард Бороогийн алтны үндсэн ордод ашиглалт явуулах эрх олгох нээлттэй тендерийг зарлаж "Алтай трейдинг" ХХК шалгарсан байна. Ордыг ашиглах техник эдийн засгийн үнэлгээг боловсруулах, ижил төстэй уурхайнуудын технологи, тоног төхөөрөмжийн судалгаа явуулах, зэрэг ажлуудыг гүйцэтгэсээр 1997 оны гуравдугаар сард Их Британийн "Азиа майнинг инвэстмент Корпораци"-тай хамтран "Бороо гоулд" ХХК-ийг үүсгэн байгуулж, ордын нөөцийн баталгаажуулалтын, нарийвчилсан болон ашиглалтын өмнөх хайгуулын ажлуудыг хийж гүйцэтгэхээр уг ордын ашиглалтын лицензийг алтны олборлолт явуулах хамгарсан компанийн нэр дээр шилжүүлжээ.
Ашигт малтмалын тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн дагуу "Бороо гоулд" ХХК нь Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын нутагт орших Бороогийн алтны ордын ашиглалтын лицензийг 1997 оны долдугаар сарын 14-нд "бүртгэлийн 198 дугаарт шинэчлэн бүртгүүлсэн байна. Алтны үнэ дэлхийн зах зээл дээр унасан тухайн үед "Бороо гоулд" ХХК-ийн хувь нийлүүлэгчид шинээр хөрөнгө оруулагч идэвхтэй хайсны үр дүнд "Сентерра гоулд" ХХК-тай хамтран ажиллахаар болсон байна.
Монгол Улсын Татварын ерөнхий хууль, Гадаадын хөрөнгө оруулалтын тухай хууль, Ашигт малтмалын тухай хуулийн холбогдох заалтуудын дагуу "Бороо гоулд" ХХК 1998 оны доддугаар сарын 6-ны өдөр Сангийн сайд Б.Батбаяртай 10 жилийн хугацаатай "Тогтвортой байдлын гэрээ" байгуулсан. Уг гэрээнд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай гэрээг 2000 оны тавдугаар сарын 9-ний өдөр Сангийн сайд Я.Очирсүхтэй байгуулж гэрээний хугацааг таван жилээр, хөрөнгө оруулалтын хэмжээг 10 сая ам.доллараар нэмэгдүүлжээ. Бороогийн алтны үндсэн ордын хайгуулыг Монгол-Германы хамтарсан экспедиц гүйцэтгэж тэр үеийн ханшаар 12.970.000 шилжих рубль зарцуулсан тооцоог гаргаж, Засгийн газрын 1997 оны 234 тоот тогтоолд заасан аргачлалаар 2.557.000 ам.долларын хайгуулын зардлын нөхөн төлбөрийг улсын төсөвт буцаан төлөхөөр тогтжээ.
Ашигт малтмалын тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хууль, Улсын төсвийн хөрөнгөөр хийсэн хайгуулын зардлыг улсын төсөвт буцаан төлөх тухай журмын дагуу Монгол-Германы экспедицийн хийж гүйцэтгэсэн хайгуулын ажлын зардлыг Ашигт малтмал, газрын тосны хэрэг эрхлэх газрын Уул уурхайн албатай гэрээ байгуулан буцаан төлж байна. Уг гэрээнд тусгаснаар хуваарийн дагуу өмнөх онуудад 1,028 сая ам.доллар, 2005 онд 619,0 мянган ам.долларыг төлсөн бөгөөд 2006 онд 577,7 мянган ам.доллар төлөхөөр төлөвлөгджээ. Бороогийн алтны үндсэн орд нь Сэлэнгэ аймгийн Баянгол, Мандал сумын нугаг дэвс-гэр дээр үйл ажиллагаа явуулж, сум хөгжүүлэх санд 2004-2005 онд 700000 ам.доллар оруулсан байна.
Бороогийн алтны үндсэн ордод хийсэн хайгуулын ажил, тооцоолсон нөөцийг баталгаажуулах зорилгоор уг ордод нэмэлт хайгуулын ажил явуулсан. Энэ ажилд тус компани 4,5 сая ам.доллар зарцуулсан тухай тайлан мэдээ ирүүлжээ. Хайгуулын ажлын үр дүнгийн тайланг Эрдэс баялгийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж, 38 тонн алтыг улсын нэгдсэн бүртгэлд бүртгээд байна. Уулын баяжуулах үйлдвэр ашиглалтад орсноос хойш 2005.12.31-ний байдлаар 4,333 мянган тонн хүдэр боловсруулж, 17241.12 кг алт олборлон 258867.7 сая төгрөгийн бүтээгдэхүүн борлуулаад байна.
Ц.Онон /Зууны мэдээ/
No comments:
Post a Comment