Хүний амьдралын утга
учир, мөн чанар юу вэ. Төгс амьдрал гэдгийг урт удаан амьдарсанаар,
байнгын амжилт бүтээлээр, эсвэл амьдарлын зорилго итгэл үнэмшилдээ
тууштай хандаснаар хэмжих үү. Энэ асуултанд ямар ч байдлаар хариулж
болох ч амьдарлын зорилго, итгэл үнэмшилдээ үнэнч байна гэдэг амжилт
бүтээлээр хачирлаагүй байсан ч эрхэм дээд чанар бололтой.
Ойрадын Галдан Бошгот зуун модны орчим болсон шийдвэрлэх тулалдаанд манжийн их цэрэгт /халх, өвөр монголчууд орсон/ ялагдан улмаар дахин сэхээ авч чадалгүй доройтохдоо Манжийн Энх-Амгалан хааны талдаа урвуулан татах гэсэн элдэв явуулгыг няцаан оронд нь тэнгэрт халихыг эрхэмд үзсэн байдаг. Ингэснээрээ тэрээр баруун ба Халх Монголчуудыг шууд захирч, Дундад Ази болон Төвдийг эрхшээлдээ барьж асан их хааны нэр сүрийг манжийн хааны албат хэмээх өчүүхэн алдраар солилгүй өөрийн амьдарлын зорилго, итгэл үнэмшилдээ тууштай хандан, алдаа онооныхоо хариуцлагыг бүрэн хүлээсэн юм. Түүний үйл ажиллагааг хожим түүхчид сайн муу элдвээр дуудсан ч төв азийг эрхшээсэн хүчирхэг хаан, тууштай эх оронч байсан гэдэгтэй хэн ч маргадгүйн дээр зөвхөн энэ алдар нэрээрээ түүхэнд онцгой байрыг эзэлдэг.
Перс төвтэй Монголын Ил Хааны улсыг үндэслэгч Хүлэгү хааны гарамгай жанжин найман овогийн Хэт Буха сирийн нутагт болсон Айн Жайлутын тулалдаанд өөрсдөөс хэд дахин давуу хүчтэй Мисирийн цэрэгтэй аймшиггүйгээр тулалдан хүчинд автан ялагдсан хэдий ч Егепитийн Мамльюкийн султан Кутузын өмнө бардам зангаа огтхон ч гээлгүйгээр “ Хүлэгү хааны минь үй түмэн цэрэг удахгүй ирж өшөөг минь авах болно. Монголчууд хаана ч хэзээ ч ялагдаж байгаагүй юм. Та нар мөнх тэнгэрийн гэсгээлийг хүртэнэ” хэмээн өчиж цаазлуулсанаараа Монголын байлдан дагуулагчдын омог бардам зан, сүр хүчийг хиртээгээгүй болой.
Хүүхэд залуус та бидний шимтэн уншдаг асан шерлок Холмес цувралын “Бөгтөртэй хүн” зохиолын баатар өөрийн өрсөлдөгчдийн явуулгаар дайсандаа олзлогдон тамлуулж, үүрдийн эрэмдэг нуруутай болсон ч гэсэн найз нөхөд, хайрт бүсгүй нь түүнийг урьдын адил цэх шулуун дайчин эр явсанаар нь дурсаж яваг гэсэндээ өшөө хорслоор жигүүрлэсэн үхлийг сонгосон талаар өгүүлдэг нь үүнтэй адил жишээ юм.
Цагаа олж үхсэний ачаар итгэл үнэмшлээ гээгээгүйгээр үл барам аймшигтай бэрх, золгүй явдлуудаас ангижирсан нэртэй цуутай хүмүүсийн тухай олон ч жишээг дурьдаж болно. Зомын эзэнт гүрний суут цэргийн жанжин Помпей нь Юлий Цезарьтай хийсэн тэмцэлдээ дийлдээд дахиад хэдэн сар амьд явсан бол агуу байлдан дагуулагч тэрээр египитийн хааны зарц нарт доромжлуулсан, орох оронгүй гуйлгачин болж гутамшигийн дээдийг амсах байлаа.
Үүнтэй зэрэгцэн амь аргацаахын тулд, итгэл үнэмшилээ гээж нэр төрөө сэвтээсэн гашуун түүхүүд цөөнгүй байдаг. Загалмайтнуудыг удаа дараалан бут цохиж, Балканы хойг, агуу Византыг байлдан дагуулагч Түрэгийн Баяазит султан Анкарагийн дэргэд болсон доголон Төмөртэй хийсэн тулалдаанд ялагдаж сайн нэрээ хадгалж үлдэхийн оронд олзлогдохыг илүүд үзсэнээрээ амьдарлынхаа сүүлийн жилүүдийг олзонд гутамшигтайгаар өнгөрөөсөн бөгөөд доголон Төмөр хаан аян дайнд явах бүртээ түүнийг торолсон дамнуурганд авч яван өөрийн нэр сүрийг гайхуулдаг байжээ.
Багдадын халиф Мустасим хүч чадал нь ид тэгширч байсан Хүлэгү их хаанд хандан ... ажил амьдарлынхаа гарааг дөнгөж эхэлж байгаа залуу минь, ертөнцийг байлдан дагуулах том санаагаа орхиод буц хэмээн бардамнасан захиа өгч Монголын элчийг дооглон тохуурхасныхаа хариуг үзэж хүчин мөхөсдөхийн үедээ амьд л үлдэж байвал хамаагүй гэсэн өчүүхэн дорд бодлын улмаас улс орноо эзлүүлэн, сүйрэн унахыг, эхнэр хүүхдээ доромжлогдохыг аль альныг нь нүдээр үзэж гутамшиг доромжлолын мууг үзэн эцэстээ цаазлуулсан байдаг.
Иракийн дарангуйлагч асан Саддам Хусейн мөн дээрх шалтгаанаар америкчуудын гарт орсноор хүмүүсийн сэтгэлд хоногшсон гял, цал, өөртөө итгэлтэй бардам, ихэмсэг дүр байдлаа оргүй гээж өтөлж хөгширсөн, туйлдаж ядарсан нэгний төрхийг үзүүлсэнээр лалын уртөнцийн гарамгай лидер, амьд домог, амерканизм, сионизмын эсрэг тууштай тэмцэгч гэсэн өндөр нэр сүрээ сэвтээхийг та бид харсан билээ.
Хүмүүсийн хүсэл тэмүүлэл урт удаан амьдрал нь бүр мөнхийн үргэлжлэх байсан ч хүсэл зориг, баяр таашаалгүй бол хүнд ямар тэсвэрлэшгүй дарамт зовлон болох билээ. Иймээс юм бүхний голыг олох чанарыг бий болгохын тулд хүмүүсийг амьдарлаас бүү гутаж залхаасай, үүнтэй зэрэгцэн үхлээс бүү зугтаасай гэдэг үүднээс амьдарлыг хагас гашуун, хагас амттай хийсэн байж таараа. Гэхдээ онцгой арга замаар итгэл үнэмши, алдар хүндээ авч гарсн жишээг чцөөнгүй дурьдаж болно. Өгөөдэй хааны байлдан дагууллын үед Алтан улсын чухал зангилаа боомтыг хамгаалж байсан хятад жанжин Монголчуудын хүчинд автаж хот нь эзлэгдэх нь тодорхой болсон үедээ өрнө дорнод хийсэн гайхамшигт аян дайнуудаараа амьддаа домог болн суу алдар нь орчлонд түгсэн Сүвээдэй баатарт л зөвхөн бууж өгнө гэсэн шаардлаг тавьсанаар хүн хүчний хохирол баг хүлээх гэсэн монгол цэргүүд түүний хүсэлтйиг хүлээн авч нэрт жанжин өөрийн биеэр морилон очиж буулгаж авсан талаар түүхэн сурвалжуудад тэмдэглэгдэг үлджээ. Үүнтэй адил дундад зууны үеийн Европын рыцариуд ирүүл тулалдаанд ялагдахдаа өөрөөсөө илүү өндөр сурвалж язгууртайэсвэл гарамгай баатарт бууж өгөхийг өөрийн нэр хүндийг аварч буй хэрэг хэмээн үздэг байсан бол японы самурай нар нэр хүндээ сэвтээснээс үхэхийг илүүд үзэж энэ нь бүр тодорхой дэг жаягтай урлаг болон хөгжиж ирсэнийг та бид мэдэх билээ.
Аливаа хүний нэр хүнд, итгэл үнэмшилд хүндэтгэлтэй хандана гэдэг бол баргийн хүнд заяахгүй ур дүй, зориг ухаан, чадал самбаа шаардсан ажил хэдий ч үүнийг гарамгай эзэмшсэн хүн бусдаар өөрийгөө хүрээлүүлэх нигууртай ажээ. Хэрэйдийн Хадаг баатар Тэмүүжин Чингис хааны гэнэтийн довтолгоонд өртөн хүнд байдалд орсон хэдий ч туулын хар шугуйгаас өөрийн эзэн ван хаан тоорил, түүнийхүү Нялх Сэнгүм нарыг дутаах хүртэл тэсэн байлдаж улмаар ноогдсон үүргээ биелүүлмэгц бууж өгөн үнэнч албаынхаа үүргийг хангалттай биелүүлдэг. Түүний энэ үйлдэлийг Тэмүүжин өндрөөр үнэлж хайр энэрлээ хүртээсэн бөгөөд Хадаг баатар цаашдаа ч итгэлийг нь хөсөрдүүлээгүй билээ. Агуу хүмүүсийн намтар түүхийг уншиж судлах явцад Чингис хаан шиг хүний итгэл үнэмшилд хүндэтгэлтэйгээр ханддаш хүн ховор байсан нь түүний агуу их хүч чадлын ундарга нь байсан хэмээн үзэх нь буруудахгүй болов уу. Тухайлбал Чингис хаан өөрийг нь тулааны талбарт үхлүүт шархтуулсан Зургаадай хэмээх цэргийг эр зориг гаргасных нь төлөө өршөөж өөртөө зүтгүүлсэн нь хожмоо түүний нэрийг уртөнц дахинаа дуурсгуулсан домгт жанжидынх нь нэг Зэв болон төлөвшсөн байдаг. Мөн тэрээр өөрийн багын анд Жадраны Жамухыг өөрийнхөө итгэл үнэмшлийг гээгээгүйд нь угтаа буруутгаагүй билээ.
Хүмүүсийн хоорондын харилцаа нь маш эмзэг нарийн төдийгүй олон талтай байдгаас түүнийг нэг загварт оруулж үнэлж дүгнэх, хэн нэгнийг буруутгах эсвэл зөвтгөх нь харьцангуйажээ. Ер нь хүний амьдарлын зорилго итгэл үнэмшлийг сайн муу, зөв буруу гэж ангилах нь хэцүү гэхээсээ илүү шудрага бус талтай гэмээр. Учир нь хүний нийгмийн түүхэнд үнэн ба шудраг ёсыг хүчээр эсвэл олонхоор тогтоож ирсэн нь түгээмэл байх тул тодорхой ард түмэн, хувь хүний түвшинд түүнийг өөр өөрөөр үнэлж тогтоож иржээ. Хувь хүн өөрт болон бусад тулгарсан асуудлуудад нийгэмд эзлэх байр суурь, боловсрол мэдлэг, суурь хүмүүжил, угсаа гарвал, хувийн ашиг хонжооны үүднээс ханддаг. Иймд нэгэнт итгэл үнэмшлээр жигүүрэлсэн зорилгыг хүний амьдарлыг утга учир хэмээн тодорхойлвол буруудахгүй болов уу.
Хэрвээ чи зорилгогүй бол хэн ч биш, тэр зорилго чинь олигтой биш бол агуу ихийг бүтээхгүй ... гэсэн афоризм байдагчлан агуу их хүмүүс гүрэнг цогцлоож, хүмүүсийг соён гэгээрүүлж, хөгжил дэвшилд хөтлөж, нийгмийн дэг журмыг хангахад эрмэлздэг бол эгэл жирийн та бидэн шиг хүмүүс үр хүүхэд хань ижил, ойр дотныхоо хүмүүсийн сайн сайхан амьдарлын төлөө тэмцдэг. Гэвч энэ нь угтаа бол ижил хүний амьдарлын утга учир хөдөлгөгч хүч юм.
Харин хүний хүсэл зориг дууссан буюу мөхсөн тэр газарт амьдрал төгсдөг тул “муу амьд явахаар сайн үх” гэсэн итгэл үнэмшил амьдарлаас ч үнэтэй гэдгийг илэрхийлсэн ардын санаа юм. Үүнийг “Хэрвээ чамд төлөөнөөс нь үхэж чадах ямар нэгэн зүйл байгаа бол чи амьдралаа жирийн амьдарлаас хэд дахин үнэ цэнэтэй болгож байгаа хэрэг” хэмээн ойлгож болох юм.
Нэгэнтээ “Зууны мэдээ “ сониноос уншиж байсан эссэг сийрүүлэн чадан ядан холболоо санал бодлоо сэтгэгдэлд үлдээгээрэй ... Цагаантөмөр Эсэнтайш
Ойрадын Галдан Бошгот зуун модны орчим болсон шийдвэрлэх тулалдаанд манжийн их цэрэгт /халх, өвөр монголчууд орсон/ ялагдан улмаар дахин сэхээ авч чадалгүй доройтохдоо Манжийн Энх-Амгалан хааны талдаа урвуулан татах гэсэн элдэв явуулгыг няцаан оронд нь тэнгэрт халихыг эрхэмд үзсэн байдаг. Ингэснээрээ тэрээр баруун ба Халх Монголчуудыг шууд захирч, Дундад Ази болон Төвдийг эрхшээлдээ барьж асан их хааны нэр сүрийг манжийн хааны албат хэмээх өчүүхэн алдраар солилгүй өөрийн амьдарлын зорилго, итгэл үнэмшилдээ тууштай хандан, алдаа онооныхоо хариуцлагыг бүрэн хүлээсэн юм. Түүний үйл ажиллагааг хожим түүхчид сайн муу элдвээр дуудсан ч төв азийг эрхшээсэн хүчирхэг хаан, тууштай эх оронч байсан гэдэгтэй хэн ч маргадгүйн дээр зөвхөн энэ алдар нэрээрээ түүхэнд онцгой байрыг эзэлдэг.
Перс төвтэй Монголын Ил Хааны улсыг үндэслэгч Хүлэгү хааны гарамгай жанжин найман овогийн Хэт Буха сирийн нутагт болсон Айн Жайлутын тулалдаанд өөрсдөөс хэд дахин давуу хүчтэй Мисирийн цэрэгтэй аймшиггүйгээр тулалдан хүчинд автан ялагдсан хэдий ч Егепитийн Мамльюкийн султан Кутузын өмнө бардам зангаа огтхон ч гээлгүйгээр “ Хүлэгү хааны минь үй түмэн цэрэг удахгүй ирж өшөөг минь авах болно. Монголчууд хаана ч хэзээ ч ялагдаж байгаагүй юм. Та нар мөнх тэнгэрийн гэсгээлийг хүртэнэ” хэмээн өчиж цаазлуулсанаараа Монголын байлдан дагуулагчдын омог бардам зан, сүр хүчийг хиртээгээгүй болой.
Хүүхэд залуус та бидний шимтэн уншдаг асан шерлок Холмес цувралын “Бөгтөртэй хүн” зохиолын баатар өөрийн өрсөлдөгчдийн явуулгаар дайсандаа олзлогдон тамлуулж, үүрдийн эрэмдэг нуруутай болсон ч гэсэн найз нөхөд, хайрт бүсгүй нь түүнийг урьдын адил цэх шулуун дайчин эр явсанаар нь дурсаж яваг гэсэндээ өшөө хорслоор жигүүрлэсэн үхлийг сонгосон талаар өгүүлдэг нь үүнтэй адил жишээ юм.
Цагаа олж үхсэний ачаар итгэл үнэмшлээ гээгээгүйгээр үл барам аймшигтай бэрх, золгүй явдлуудаас ангижирсан нэртэй цуутай хүмүүсийн тухай олон ч жишээг дурьдаж болно. Зомын эзэнт гүрний суут цэргийн жанжин Помпей нь Юлий Цезарьтай хийсэн тэмцэлдээ дийлдээд дахиад хэдэн сар амьд явсан бол агуу байлдан дагуулагч тэрээр египитийн хааны зарц нарт доромжлуулсан, орох оронгүй гуйлгачин болж гутамшигийн дээдийг амсах байлаа.
Үүнтэй зэрэгцэн амь аргацаахын тулд, итгэл үнэмшилээ гээж нэр төрөө сэвтээсэн гашуун түүхүүд цөөнгүй байдаг. Загалмайтнуудыг удаа дараалан бут цохиж, Балканы хойг, агуу Византыг байлдан дагуулагч Түрэгийн Баяазит султан Анкарагийн дэргэд болсон доголон Төмөртэй хийсэн тулалдаанд ялагдаж сайн нэрээ хадгалж үлдэхийн оронд олзлогдохыг илүүд үзсэнээрээ амьдарлынхаа сүүлийн жилүүдийг олзонд гутамшигтайгаар өнгөрөөсөн бөгөөд доголон Төмөр хаан аян дайнд явах бүртээ түүнийг торолсон дамнуурганд авч яван өөрийн нэр сүрийг гайхуулдаг байжээ.
Багдадын халиф Мустасим хүч чадал нь ид тэгширч байсан Хүлэгү их хаанд хандан ... ажил амьдарлынхаа гарааг дөнгөж эхэлж байгаа залуу минь, ертөнцийг байлдан дагуулах том санаагаа орхиод буц хэмээн бардамнасан захиа өгч Монголын элчийг дооглон тохуурхасныхаа хариуг үзэж хүчин мөхөсдөхийн үедээ амьд л үлдэж байвал хамаагүй гэсэн өчүүхэн дорд бодлын улмаас улс орноо эзлүүлэн, сүйрэн унахыг, эхнэр хүүхдээ доромжлогдохыг аль альныг нь нүдээр үзэж гутамшиг доромжлолын мууг үзэн эцэстээ цаазлуулсан байдаг.
Иракийн дарангуйлагч асан Саддам Хусейн мөн дээрх шалтгаанаар америкчуудын гарт орсноор хүмүүсийн сэтгэлд хоногшсон гял, цал, өөртөө итгэлтэй бардам, ихэмсэг дүр байдлаа оргүй гээж өтөлж хөгширсөн, туйлдаж ядарсан нэгний төрхийг үзүүлсэнээр лалын уртөнцийн гарамгай лидер, амьд домог, амерканизм, сионизмын эсрэг тууштай тэмцэгч гэсэн өндөр нэр сүрээ сэвтээхийг та бид харсан билээ.
Хүмүүсийн хүсэл тэмүүлэл урт удаан амьдрал нь бүр мөнхийн үргэлжлэх байсан ч хүсэл зориг, баяр таашаалгүй бол хүнд ямар тэсвэрлэшгүй дарамт зовлон болох билээ. Иймээс юм бүхний голыг олох чанарыг бий болгохын тулд хүмүүсийг амьдарлаас бүү гутаж залхаасай, үүнтэй зэрэгцэн үхлээс бүү зугтаасай гэдэг үүднээс амьдарлыг хагас гашуун, хагас амттай хийсэн байж таараа. Гэхдээ онцгой арга замаар итгэл үнэмши, алдар хүндээ авч гарсн жишээг чцөөнгүй дурьдаж болно. Өгөөдэй хааны байлдан дагууллын үед Алтан улсын чухал зангилаа боомтыг хамгаалж байсан хятад жанжин Монголчуудын хүчинд автаж хот нь эзлэгдэх нь тодорхой болсон үедээ өрнө дорнод хийсэн гайхамшигт аян дайнуудаараа амьддаа домог болн суу алдар нь орчлонд түгсэн Сүвээдэй баатарт л зөвхөн бууж өгнө гэсэн шаардлаг тавьсанаар хүн хүчний хохирол баг хүлээх гэсэн монгол цэргүүд түүний хүсэлтйиг хүлээн авч нэрт жанжин өөрийн биеэр морилон очиж буулгаж авсан талаар түүхэн сурвалжуудад тэмдэглэгдэг үлджээ. Үүнтэй адил дундад зууны үеийн Европын рыцариуд ирүүл тулалдаанд ялагдахдаа өөрөөсөө илүү өндөр сурвалж язгууртайэсвэл гарамгай баатарт бууж өгөхийг өөрийн нэр хүндийг аварч буй хэрэг хэмээн үздэг байсан бол японы самурай нар нэр хүндээ сэвтээснээс үхэхийг илүүд үзэж энэ нь бүр тодорхой дэг жаягтай урлаг болон хөгжиж ирсэнийг та бид мэдэх билээ.
Аливаа хүний нэр хүнд, итгэл үнэмшилд хүндэтгэлтэй хандана гэдэг бол баргийн хүнд заяахгүй ур дүй, зориг ухаан, чадал самбаа шаардсан ажил хэдий ч үүнийг гарамгай эзэмшсэн хүн бусдаар өөрийгөө хүрээлүүлэх нигууртай ажээ. Хэрэйдийн Хадаг баатар Тэмүүжин Чингис хааны гэнэтийн довтолгоонд өртөн хүнд байдалд орсон хэдий ч туулын хар шугуйгаас өөрийн эзэн ван хаан тоорил, түүнийхүү Нялх Сэнгүм нарыг дутаах хүртэл тэсэн байлдаж улмаар ноогдсон үүргээ биелүүлмэгц бууж өгөн үнэнч албаынхаа үүргийг хангалттай биелүүлдэг. Түүний энэ үйлдэлийг Тэмүүжин өндрөөр үнэлж хайр энэрлээ хүртээсэн бөгөөд Хадаг баатар цаашдаа ч итгэлийг нь хөсөрдүүлээгүй билээ. Агуу хүмүүсийн намтар түүхийг уншиж судлах явцад Чингис хаан шиг хүний итгэл үнэмшилд хүндэтгэлтэйгээр ханддаш хүн ховор байсан нь түүний агуу их хүч чадлын ундарга нь байсан хэмээн үзэх нь буруудахгүй болов уу. Тухайлбал Чингис хаан өөрийг нь тулааны талбарт үхлүүт шархтуулсан Зургаадай хэмээх цэргийг эр зориг гаргасных нь төлөө өршөөж өөртөө зүтгүүлсэн нь хожмоо түүний нэрийг уртөнц дахинаа дуурсгуулсан домгт жанжидынх нь нэг Зэв болон төлөвшсөн байдаг. Мөн тэрээр өөрийн багын анд Жадраны Жамухыг өөрийнхөө итгэл үнэмшлийг гээгээгүйд нь угтаа буруутгаагүй билээ.
Хүмүүсийн хоорондын харилцаа нь маш эмзэг нарийн төдийгүй олон талтай байдгаас түүнийг нэг загварт оруулж үнэлж дүгнэх, хэн нэгнийг буруутгах эсвэл зөвтгөх нь харьцангуйажээ. Ер нь хүний амьдарлын зорилго итгэл үнэмшлийг сайн муу, зөв буруу гэж ангилах нь хэцүү гэхээсээ илүү шудрага бус талтай гэмээр. Учир нь хүний нийгмийн түүхэнд үнэн ба шудраг ёсыг хүчээр эсвэл олонхоор тогтоож ирсэн нь түгээмэл байх тул тодорхой ард түмэн, хувь хүний түвшинд түүнийг өөр өөрөөр үнэлж тогтоож иржээ. Хувь хүн өөрт болон бусад тулгарсан асуудлуудад нийгэмд эзлэх байр суурь, боловсрол мэдлэг, суурь хүмүүжил, угсаа гарвал, хувийн ашиг хонжооны үүднээс ханддаг. Иймд нэгэнт итгэл үнэмшлээр жигүүрэлсэн зорилгыг хүний амьдарлыг утга учир хэмээн тодорхойлвол буруудахгүй болов уу.
Хэрвээ чи зорилгогүй бол хэн ч биш, тэр зорилго чинь олигтой биш бол агуу ихийг бүтээхгүй ... гэсэн афоризм байдагчлан агуу их хүмүүс гүрэнг цогцлоож, хүмүүсийг соён гэгээрүүлж, хөгжил дэвшилд хөтлөж, нийгмийн дэг журмыг хангахад эрмэлздэг бол эгэл жирийн та бидэн шиг хүмүүс үр хүүхэд хань ижил, ойр дотныхоо хүмүүсийн сайн сайхан амьдарлын төлөө тэмцдэг. Гэвч энэ нь угтаа бол ижил хүний амьдарлын утга учир хөдөлгөгч хүч юм.
Харин хүний хүсэл зориг дууссан буюу мөхсөн тэр газарт амьдрал төгсдөг тул “муу амьд явахаар сайн үх” гэсэн итгэл үнэмшил амьдарлаас ч үнэтэй гэдгийг илэрхийлсэн ардын санаа юм. Үүнийг “Хэрвээ чамд төлөөнөөс нь үхэж чадах ямар нэгэн зүйл байгаа бол чи амьдралаа жирийн амьдарлаас хэд дахин үнэ цэнэтэй болгож байгаа хэрэг” хэмээн ойлгож болох юм.
Нэгэнтээ “Зууны мэдээ “ сониноос уншиж байсан эссэг сийрүүлэн чадан ядан холболоо санал бодлоо сэтгэгдэлд үлдээгээрэй ... Цагаантөмөр Эсэнтайш
No comments:
Post a Comment