Monday, January 7, 2013

ХОЁР. УЛС ТӨРИЙН УДИРДАГЧ НАР ШИНЭ ШАШИН ҮҮСЭЖ БУЙ БОЛОХОД ГОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭЖ БАЙСАН НЬ


Энэ тухай исламын шашныг үүсгэж Арабын хойгийг нэгтгэсэн Мухаммед /570-632/ -ын түүх сайхан жишээ болно. Тэрээр овгийн ахлагчийн хүү байсан ч эцэг эх нь эрт нас баржээ. Багаас төрөл садангаа дагаж худалдаа наймаа хийж явсан тул нийгмийн байдлыг гадарладаг нэгэн байв. Мухаммед нь Аллахын зааврыг хүлээсэн хэмээн 40 наснаас шашнаа дэлгэрүүлж эхэлсэн. Тухайн үед Араб нь тогтсон шашин шүтлэггүй, хот улсын зохион байгуулалттай, гар үйлдвэр, худалдаа нийлээд хөгжсөн, баян бүрдээ дагаж тариалан эрхэлдэг, нүүдлийн мал ахуй голлосон орон байжээ. Мухаммедын өсөж төрсөн өлгий Мэкка хотын язгууртан нар түүний шашныг хүлээж авах дургүй, хавчин гадуурхаж, хорлон алахаар завдаж байв. Тийнхүү тэрээр Мединад/тухайн үед Yathrib гэдэг байсныг Медина гэж өөрчилсөн, утга нь зөнчийн хот/ дүрвэн очиж тэндэх иргэдийн дэмжлэгийг олж 622 онд Исламын нэгдсэн зохион байгуулалт болох Уммах /umma islamiya/ -ыг байгуулжээ. Түүний дараа Мэкка хотыг эзлэн улмаар нутаг дэвсгэрээ өргөтгөн Арабын хойгийн нэгдсэн улсыг байгуулсан нь Арабын халифат улс(Caliphate 630 буюу 632-1258) -ын үндэс суурь болсон[22] юм.

13-р зуунд Мөнх тэнгэрийг шүтэгч Монголчууд сэргэн мандаж 1258 онд Арабын халифат улсыг мөхөөсөн. Гэвч нэгдсэн соёл уламжлал, шашин шүтлэг бүхий Исламын ертөнц өнөөдөр хүртэл оршсоор байна. Одоогийн Йорданы Хашемын Хаант Улсын хаан[23] бол Мухаммедын удам юм. Өнөөдөр дэлхийн дээр 15 дүнчүүр хүн Исламын шашныг шүтдэг гэсэн тоо баримт буй. Эндээс дүгнэж үзвэл:

Тийнхүү зөнч мэргэн Мухаммед ба тэнгэрлэг хөвгүүн Чингис хаан хоёрыг харцуулвал:

1.Бүгд тархай бутархай овог аймгаа нэгтгэж нэгдсэн төр улсыг байгуулсан. Түүний үндсэн дээр өнөөгийн Исламын ертөнц ба төв Азийн Монголчууд оршин тогтнож иржээ.

2.Хоёулаа овог аймгийн анхлагч, нөлөө бүхий хүн байснаа нийт улс үндэстний удирдагч болсон. Мухаммедыг амьд сэрүүн байхад нь зөнч, урьдчилан мэдэгч хэмээн шүтэн дагаж байсан(“Коран судар” [24]) бол Чингис хааныг тэнгэрт хальсных нь дараа тахин шүтэх(“Алтан бичиг”[25]) болжээ.

3.Улс үндэстнээ нэгтгэхэд бүгд шашныг ашиглажээ. Ялгаа нь Мухаммед шашнаар эхэлж зэвсгээр дуусгасан бол Чингис хаан зэвсгээр эхэлж шашнаар төгсгөжээ.

4.Энэ хоёр удирдагч оргүй газар овоо босгож цоо шинэ шашин зохиогоогүй, Исламын шашин нь Жүд ба Христосын шашны үндсэн дээр буй болсон Абархамын шашны төрөл байсан бол Чингис хааны Мөнх тэнгэр нь Шумер, Хүннүгээс уламжлалтай Тэнгэр шүтлэгт тулгуурлажээ.

5.1258 онд Арабын халифат улсыг Монголчууд мөхөөсөн явдал бол 620 гаруй жил үргэлжилсэн Исламын шашинтай халифат улс үеэ өнгөрөөж, Мөнх тэнгэрийн шашинтай Монголчуудын сэргэн мандаж түүнийг орлох түүхэн үзэгдлийн бэлэг тэмдэг байсан юм. Монголчууд Багдадыг эзлээд(Siege of Baghdad 1258) 9 түм, зарим сурвалжид бүр 80 түмэн хүнийг алсан гэж бичсэн [26] байдаг. Энэ нь бахархаад байх зүйл биш ч гэсэн Мөнх тэнгэрийн хүчээр шинэ мандсан улс үндэстний эрч хүчийг илэрхийлсэн явдал билээ.

6.Монголчууд нэгэн цагт шинэ шашин, шинэ үзэл суртлаар зэвсэглэж Христос, Ислам, Бумба, Бурхны ертөнцийг өөрийн ноёрхолдоо оруулж байсан боловч түүнээ хөгжүүлж батжуулж чадаагүй байсны улмаас болж тун удалгүй эзэлсэн нутгаа алдах, хайлж уусах замаар орсон. Харин Монголчуудад түр эзлэгдэж байсан ч өөрийн соёл, шашин шүтлэгээ хадгалж байсан үндэстэн дахин сэргэсэн юм.

7.Мухаммедаас хойш олон хүмүүс Исламын шашныг хөгжүүлэх, улам боловсронгуй болгоход анхаарч ирсэн бол Чингис хаанаас хойш Мөнх, Гүюг зэрэг цөөн хэдэн хаадыг эс тооцвол Мөнх тэнгэрийн шашнаа өөд нь татсан хүн байхгүй, гэдрэгээ тухайн газар орны хэл соёл, цус, шашин шүтлэгт уусах, нутагтаа байгаа нь буддизмд орох байдлаар мөхөн доройтжээ.

8.Чингис хаан өөрийгөө Мухаммед шиг зөнч, урьдчилан мэдэгч гэж зарлаагүй ч түүнийг тэнгэрт хальсны дараа бурханчилан шүтэх болжээ. Мусульман хүн "Аллахаас өөр бурхан үгүй, Мухаммед бол түүний элч мөн гэдгийг гэрчилж байна"[27] гэж мөргөдөг бол Монголчууд “Мөнх тэнгэрийн хүчин дор, (Чингис хааны) Их суу залийн ивээл дор” хэмээн хэлж ирсэн байх ба Батмөнх даян хаан Мөнх тэнгэрт зарга заахдаа:
“Дээр тэнгэр эзэн (Мөнх тэнгэр) чи мэд.
Дэд болсон эзэн богд минь (Чингис хаан) чи мэд” /Лувсанданзангийн “Алтан товч”/ хэмээн[28] өгүүлж байснаас үзвэл Чингис хаан нь Мөнх тэнгэрийн дараа орох элч төлөөлөгч болох ажээ.

Номзүй:
22. 小杉泰 『ムハンマド―イスラームの源流をたずねて』 (Historia:山川出版社、2002年5月)
23. Al-Hussein, Abdullah II bin. Our Last Best Chance: The Pursuit of Peace in a Time of Peril, New York City: Viking Adult, 2011. ISBN 978-0-670-02171-0. Official website of his majesty King Abdullah II. http://www.kingabdullah.jo/
24. “Коран судар” Орчуулсан нь Ч. Гомбосүрэн УБ 2006 он http://nom.hicheel.mn/index.php?module=book&cmd=book_show&id=113
25. “Алтан бичиг” ӨМ 2003 он
26.『ブリタニカ国際大百科事典』(1974)pp.158-159「バグダード」(糸賀昌昭訳)
27. Исламын шашны үндсэн таван үйлийн нэгдүгээр, Англиар: There is no god but God; Muhammad is the messenger of God
28. Их Монгол улсын “Алтан гэрэгэ” зэрэг олон сурвалжууд

No comments:

Post a Comment