Tuesday, August 7, 2012

Ертөнцийн төгсгөлийг үз

Өмнөд Кавказаас эргэсэн Зэв, Сүбээдэйн арми монголчуудын хувьд огт судлагдаагүй Өмнөд Европын Уралаас Волга мөрөн хүртэлх өргөн уудам тал нутагт орж иржээ.
Энэ өргөн уудам тал нутаг нь Турк, Азиас гаралтай хамгийн хүчирхэг Каучак нүүдэлчдийн эзэмшил байлаа.
Харин одоогийн Орос улс Киевийн өндөрлөгөөс өтгөн ургасан Сибирийн ой хүртэлх нутаг дэвсгэрийг эзэмшин оршиж байсан байна.
Каучак иргэд нь 12 дугаар зууны эхэн үед Азиас нүүж Хар далайн эрэг одоогийн Украйны ойролцоо ирсэн нүүдэлчид бөгөөд үүнээс өмнө олон Монгол угсааны нүүдэлчидтэй хаяа залган нүүж байжээ.
Эндээс Каучакууд 2 хуваагдсан байна, нэг нь одоогийн Болгар чиглэл рүү үлдсэн нь тэр хавиараа сууршиж, Турк угсааны нүүдэлчидтэй холилдон уусч нилээн томоохон шинэ нүүдэлчдийг үүсгэсэн байна.
Оросууд шинээр нүүж ирэгсдийг Половцер(Polowzer) зэвхий царайтнууд, Германчууд мөн адил зэвхий саарлууд буюу (Fahlen) гэж нэрлэж байсанаас үзэхэд эдгээр нь Хүннү гүрний үед байсан Индоевроп угсааныхан байх үндэслэлтэй юм.
Зарим нэгэн Каучакууд христийн шашинд орж байхад зарим нь өөрсдийн үндсэн бөө шашиндаа үнэнчээр үлдэж байсан ч амьдралын хэв маяг нь нүүдэлчин хэвээрээ буюу Монголчуудаас төдийлөн ялгагдах зүйлгүй, хавар болгон сууршмал иргэд болох оросын зах хязгаараар довтолж, хүүхэд, охид, эмэгтэйчүүдийг нь олзолж, олзолсон иргэдээ Лалын орнуудад худалддаг байжээ.
Удалгүй зарим отог аймгууд нь аажмаар сууршиж, ихэнхи нь оросуудтай гэрлэж нүүдэлчин шинж чанараа бага багаар алдаж уусч эхэлж байсан байна.
Зэв Сүбээдэй баатрын арми Кавказаас ийнхүү Каучакуудын эзэмшил тал нутаг руу орж ирэхэд аль хэдий нь Каучакууд бэлдчихсэн, Христ шашинтай Алануудтай (Оросын зах хязгаарын хүмүүс байх) нийлэн тулалдахаар зэхэж байжээ.
Трек, Кума гийн хооронд болсон тулалдаан нэг хоногийн турш аль аль талдаа онцын ашигтай байдал гаралгүйгээр үргэлжилсэн бөгөөд харуй бүрий болж цэргүүд төдийлөн ялгагдахаа болж эхлэхэд тулаан түр завсарласан байна.
Сүбээдэй баатар тэр оройгоо нэг элчийг томилж Каучакын хаан луу явуулсан бөгөөд элч хэлэхдээ:
Аланууд бол бид нарын хувьд харийнхан, харин бидний шашин шүтлэг, удам угсаа адилхан.
Ийм байхад Христүүдтэй нийлж цусан төрлийнхөнтэйгээ та нар байлдана гэж үү?
Та нарын итгэл үнэмшил чинь ондоо биз дээ!
Хэрвээ та нар бидэнтэй нийлбэл, баяртайгаар бид угтах бөгөөд олзолсон иргэд, алт эд агуурсаа дуртайяа хувааж байх болно.
Гэсэн хэдий ч Каучакууд элчийг нь алж, тэр даруйдаа өөрийн холбоотондоо хэлсэн байна.
Дараагийн өдөр нь Монголчууд ядах юмгүйгээр дийлсэн бөгөөд Алануудыг олзолж тэндээс сайн эрс, шилдэг цэргүүдийг нь шилж Хятад луу цөлжээ.
Энэ удаа монголчуудын зүгээс ямар ч найрамдал байгаагүй бөгөөд олзолсон бүх Каучакуудыг үгүй хийсэн байна.
Дүрвэсэн иргэд 2 хуваагдаж нүүсэн бөгөөд ойролцоогоор 50000 иргэд 10000 илүүтэй гэрийг авч Дунай мөрнийг гаталж Буцантийн хаант улсаас тусламж гуйж очжээ.
Харин ихэнхи хэсэг нь Каучакын хаан Кутаныг дагаж эртний дайсан болох Оросуудаас тусламж гуйж очжээ.
Зэв, Сүбээдэй нарын 3 түмэн цэрэгтэй арми эхний ээлжинд зугтагсадыг дагаагүй бөгөөд баруун тийш эргэж одоогын Ростовыг тонож, цааш Дон мөрнийг гаталж, Асовш нуурын эргээр дайрч Керчийн хөндийгөөр Хар далайн чиглэл рүү явжээ.
Энэ нь Чингис хааны захиас байсан бөгөөд баруун тийш Атлантын далай хүртэлх газар нутгийг үзэх, буюу монголчуудын ойлгоцоор дэлхийн төгсгөлд хүрэх санаа байсан байна.
Монголчууд цааш Крим хагас аралаар дайрч өнгөрсөн бөгөөд ингэж явахдаа төрөл бүрийн хэл, шашинтай жижиг овог отгуудыг тонож Судак(Sudak) хагас арал дээр очиж түр хугацаагаар буудалжээ.
Судак нь тэр үедээ маш том хөлөг онгоцны зогсоолтой, худалдаа наймаа өндөр хөгжсөн, ялангуяа хүний наймааны хамгийн том захтай, каучакуудын олзолж өгсөн хүмүүсийг Египет хүртэл зардаг байжээ. Тэрч бүү хэл францууд хүртэл энэ наймаанд их оролцдог байсан байна.
Монголчуудыг ирж буй сургаар Судакын худалдаачид өөрсдийн ихэнхи эд агуурсаа авч Хар тэнгисээр хөндлөн гарч Туркийн аюулгүй боомтууд руу дүрвэсэн байлаа.
Судакыг бүрэн тонож, галдан шатааж дуусгасны дараагаар Одоогын Краков луу эргэсэн байна.
Краков нь тэр үедээ Каучакуудын нийслэл нь байсан бөгөөд тэдгээр нь нүүдэлчид байсан учраас өндөр хана хэрэмэн хамгаалалтгүй хэдхэн шавар байшин, монголчуудтай адил хэдэн гэрээс тогтсон томоохон суурин байжээ.
Краковыг эзэлсний дараагаар тэр өвөлдөө Ростовын ойролцоо өвөлжиж хаврыг хүлээсэн байна.
Тэнд байх хугацаандаа тагнуул ангиасаа шинэ мэдээг хүлээн авснаар дараагийн тулаанд бэлдэж эхэлжээ.
Мэдээ нь
Оросын ноёдууд нийлж, монголчуудын эсрэг ихээхэн хэмжээний хүч хуримтлуулж дайтахаар зэхэж байгаа тухай байлаа. Оросууд тухайн үед олон жижиг ханлигуудаас тогтож байснаас тэр дундаа Киевийн ноён хамгийн хүчирхэг нь байсан байна. Киев нь тухайн үедээ дэлхийн томоохон хотуудын нэгэнд тооцогдож байжээ.
Киевийн хойд талд Ростов Сустал -ын ханлигт тухайн үед одоогийн Москва хот дөнгөж гэж жижиг хот байсан, харин баруун талд Халитч гэдэг төв хоттой Галзиан -ны ханлиг баруун талаараа Унгар, Польшийн эзэнт гүрнүүдтэй хил залган, хойд талд Новгород нийслэлтэй Новгород ханлиг оршиж байжээ.
1222 оны эцсээр Каучакын Кутан хаан монголчуудаас айн дүрвэж, Митислав ноёноос тусламж гуйн очиж охиноо суулгаснаар холбоотон болсон байлаа.
Кутан хаан өнөөдөр тэд бидний нутгийг ядах юмгүй авсан маргааш тэд ийш та нарын нутагийг авхаар ирэх болно гэж мэдээлжээ.
Мөн оросууд адилхан шашинтай Аланууд монголчуудад ядах торох юмгүй дийлдсэнийг сонссон байсан байна.
Энэ бүх мэдээнээс үндэслэж Оросын ханлигууд нэгдэж, зэвсэг барин эсрэг тэмцэх үү? Эсвэл түр хугацаагаар дүрвэхүү гэдгээ хүртэл ярилцаж байжээ.
Олон аймшигт мэдээнээс сүрдсэн оросууд
Эдгээр харийнхан хаанаас ирэв ээ?
Тэдгээр иргэд домогт гардаг Пристер ноён уу?
ингэж олон удаа цуглан ярилцсаны эцэст:
Бүх ханлигууд өөрсдийн ноёдын доор цэрэг цуглуулж Киевийн ноён Митиславын удирдлагаар Монголчуудын эсрэг хөдөлжээ.
Оросын цэргүүд харахад сүрдэм том биетэй, гялалзсан хүнд хуяг дуулгатай, морьд нь хүртэл бүрэн тоноглогдсон ялангуяа Боярууд нь алтадсан хуяг дуулгатай, хар өнгийн савхин урт түрийтэй гутал углаж сүр жавхлантайгаар Днепр мөрний сав газраар Монголчуудыг угтан хөдөлжээ.
Монголчуудын арми тухайн үед ердөө л 3 түмэн цэргээс бүрдэж байлаа.
Тулаан эхлэхийн өмнө Зэв, Сүбээдэй нар 10 хүнийг илч болгон, түүн дотор мөн нэг христ шүтлэгтнийг оросын ноёдууд рүү хөдөлгөж, энэ хугацаанд цаг хожин яахыг хэлцсэн байна.
Илч омог бардам хэлэхдээ
Бид бүхэн танай газар нутгыг эзлэн түрэмгийлээгүй, эвдэн сүйтгээгүй билээ.
Харин та бүгд зэвхий царайтан Каучакуудын үгэнд орж бидний эсрэг цэрэг хөдөлгөжээ.
Бурхан биднийг эртний бидний боол болох зэвхий царайтнуудыг гэсгээхээр илгээсэн билээ. Хэрвээ та бүхэн өөрсдийн дундаас бидний боолуудыг гаргаж өгвөл өөрсдийн газар нутаг, эд агуурсаа хадгалан үлдээж болно.
Оросууд Монголчуудын энэхүү үйлдлийг айж байна гэж ойлгосон бөгөөд даруй элчийг алсан байна.
Үүний дараагаар Монголчууд дахин элчийг томилон илгээж дайны товыг зарласан байна
Элч ирж хэлэхдээ
Бид бүхэн та нарт ямар ч муу зүйлс хийгээгүй байхад, та нар дахин муусайн зэвхий царайтнуудын үгэнд орж, манай элчийг алжээ.
Хэрвээ хүсэж байвал иртүгэй!!!
Мөнх тэнгэр бидний шүүгч байх болно!!!
Энэ удаад оросууд элчийг алаагүй байна.
Үүний дараагаар Оросын бүх ханлигууд, Каучакуудын хүч нэмэгдүүлсэн морьтонгуудтай нийлж Днепр мөрний ойролцоо Монголчуудын ирэхийг хүлээн цэргээ засжээ.
Урьдын адил Зэв жанжин өөрийн хүмүүсийн хамт толгойн анги болон эхэнд нь очсон байна.
Монголчуудын ирж буудалласан байхыг оросын тагнуул анги шөнө дөлөөр очин ,
Сэгсгэр жижиг морьдтой, эсгий, ширэн хувьцас бүхий жижигхэн биетэй эрс гал тойрон суухыг харсан бөгөөд өөрсдийн ноёддоо очин байдлыг илтгэсэн байна.
Үүний дараагаар Митислав ноёны арми толгойн ангиар явж байхдаа монголын хэдхэн хүнээс бүрдсэн тагнуул ангитай тааралдсан бөгөөд ядах юмгүйгээр бүслэн авч бүгдийг нь тэр дор нь үгүй хийж эхний ялалтыг авсан байна.
Митислав ноёны удирдлаган доор байсан Каучакууд дийлэгдсэн эрсийн толгойг морьныхоо сүүлэнд зүүж их л сүр бардамаар бусад ноёдуудад үзүүлэн давхилджээ. Оросын арми Монголчуудын эдлэл хэрэглэл, морьд, олзлогсодыг харж нөгөө сүр дуулиан болоод байсан арми ердөө л энэ үү гэцгээн ихээхэн хөөрч байснаас гадна бүх Ханлиг, ноёдууд ялалтыг зөвхөн өөрийн хүчээр авч нэр алдраа дуурсгах хүсэл нь оволзож байжээ.
Энэ бүхэн Монголчууд дийлдэж байгаа биш харин Зэв, Сүбээдэй нарын нарийн бодож олсон төлөвлөгөөний дөнгөж эхлэл байсан юм.
Оросын арми 82 000 мөн Каучакуудын 10 000 морьтонгоос бүрдсэн нүсэр арми Монголын 30 000 хүнтэй армитай тулаахаар Днепр мөрний эрэгт хоёр талаас цэргээ зассан байна.
Энэ хооронд Зэв жанжин бүх цэргийн дундаас 5000 шилдэг цэргийг шилэн эсрэг талынхаа ард талд гарч амжжээ.
Тулаан эхэлж нэг их удаагүй байхад Монголчууд эмх замбараагаа алдан хэсэг хэсэг болон буцан дутаасан байна.
Үүнийг харсан эрх мэдэл нэр алдарт дуртай, нэгдсэн зохион байгуулалт байхгүй оросын нүсэр арми ар талаас нь хөөсөн бөгөөд хэсэгчилэн зугтсан Монголчуудтай байлдах тоолондоо хоорондоо холдон, жижиг тулаан бүрт өөрсдийгөө ялж байгаа мэт санагдаж улам бүр улангасан байжээ.
Иймэрхүү янзаар 9 хоногийн туршид Монголчуудыг хөөсний дараагаар Оросын армийн толгойн анги буюу Каучакууд Калка голын эрэгт таран эмх замбараагүй зугтаж байсан монголчуудын арми биш харин маш нарийн зохион байгуулалтай жинхэнэ Монголын армийг олж харсанаар, олон хоногийн ялагдал зугталт өгөөш байсаныг мэдсэн байна.
Ингээд шилдэг 5000 цэрэг бүхий Зэвийн толгойлсон анги хойд талаас нь Сүбээдэйн толгойлсон Монголын бүх хүчин урд талаас нь цохин 1223 оны 3 сарын 31 ны өглөө буюу Оросын тоололоор гэгээн Ерамесийн өдөр бүрэн устгаж дуусгажээ.
Үүний дараа Оросын сүрдэмээр армиас дөнгөж 10 хан хүн амьд гарч Киев хотынхоо бэхлэлтэнд очсон байна.
Энэ бол бүх христ шүтлэгтэнгүүдийн хувьд аймшиг байлаа.

http://hardware-csms.blogspot.com

No comments:

Post a Comment