Христын тооллоос өмнө одоогийн Монголын нутаг дэвсгэрт Индогерманаас угсаа гаралтай нүүдэлчид амьдардаг байсан бөгөөд эдгээр нүүдэлчид нь өндөр хамартай, цэнхэр нүдтэй, улбар шар үстэй хэл ярианы хувьд Индогерман бүлд хамаарагддаг хүмүүс байжээ. Санксрит нь энэ бүлийн хэлнээс гаралтай юм. Энэ үед турк угсааны нүүдэлчид ч бас монголын нутаг дэвсгэрт нүүдэлдэггүй байсан байна. Эдгээр нүүдэлчид анх морьдыг уналганд гаршуулсан бөгөөд өмнөд Туркменистанаас хойд Хянганы нуруу хүртэлх газраар нүүдэллэн амьдардаг, хэдийгээр тэд газар тариалан эрхэлддэггүй байсан боловч нийгмийн зохион байгуулалт нь маш нарийн байжээ. Нум сумыг гаргууд эзэмшсэн, цахилгаан мэт довтлон орж ирдэг, салхи мэт ул мөргүй алга болдог, жилийг 12 хувааж амьтдын нэрээр нэрлэдэг байсан төдийгүй гар урлал нилээн хөгжсөн байсан нь Монголын нутаг дэвсгэрээс олддог олдворуудаас тод харагддаг байна. Хэр удаан эдгээр хүмүүс нь амьдарсан болон хэр их хэмжээгээр Монголчуудад уусан орсон нь одоо хэлэхэд хэцүү юм. Олдсон олдворуудаас харахад эдгээр хүмүүс нь өндөр хамар, улбар шар үс, үсний сүлжилт нь Чингис хааны гэх зурагнуудаас харж болох юм. Оросын экспедицийн Ноён уулаас олсон олдвор нь байгалийн хөргөгч болох өндөр уулны мөсөн дотроос олдсон бөгөөд эд өлгийн зүйл нь маш сайн хадгалагдсан байжээ. Эсгий, арьс, нэхий эдлэл, бага зэргийн даавуу давуу дээрх гар урлал нь өмнөд Европоос гаралтай байж болох юм. Мөн Алтай Таван Богдоос нэгэн хосын шарил олдсон байна. Эмэгтэй нь европ, эрэгтэй нь монголжуу царайтай, байснаас гадна эргэн тойронд хоол хүнсний зүйл тавьсан байжээ.
Хүннү гүрний иргэд нь үндсэн хоёр угсаанд хуваагддаг байсан үед индогерман дийлэнх иргэдийн багаахан хэсгийг эзэлдэг байсан бөгөөд 5 орчим угсаа нь л уг гаралтай байсан байх магадлалтай юм. Хүннүчүүд ихээхэн хэмжээний дайралтыг хятадлуу хийдэг байсан учраас хятадууд тэр үеэс их судалж судар бичигтээ хүннүчүүдийн тухай үлдээсэн төдийгүй туршуул илчээр олон тооны хүмүүс явуулдаг байжээ.
Нэгэн илч Хүннүгийн хааныд очсон байна. Тэрээр толгой дээрээ гялалзсан өндөр малгай тавьсан, урт нөмрөгтөй маш тансаг торгон хувьцастай байжээ. Харин Хүннүчүүд энэхүү илчийг их л тохуурхсан байдалтай харцгааж шоолон угтсан бөгөөд хаан нь хэлэхдээ:
Бидний хувьд дайн бол зүгээр гар урлал, газар тариалан. Бид хэзээ ч та нар шиг ёслол төдий зүйл, ёс журамд ач холбогдол өгдөггүй. Бид хонь үхрийнхээ махыг идэж, сүүг нь ууж, арьс үсээр нь хувьцасладаг. Бид хамгийн ихдээ л нум сум харвах, морин дээр бат бэх суух дасгал хийдэг. Бусад үед эрх чөлөөтэй, жаргалтай, хийх юмаар багатай амьдардаг. Удирдлагын арга маань ч бас энгийн өөд өөдөөсөө харж байгаад хөндлөнгийн хүний туслалцаагүйгээр ярилцаж асуудлаа шийддэг. Харин хятадууд та нар өөрсдийн хүчийг энхийн цагт байшин барилга барих зэрэг зүйлд зарцуулдаг хэн нэгэн үхэхэд хүртэл тансаг эд хэрэглэлээ авч оршуулдаг. Ийм учраас танай хүмүүс хэрэгтэй цаг нь ирж байлдах болохоор амархан ялагддаг. Ийм учраас та бүгд айдсаасаа болж шавар хэрэм барьж түүндээ шаналж байна. Чи ч гэсэн өөрийгөө хар!!! Толгой дээр байгаа аальгүй малгай чинь хүйтнээс хамгаалах уу? Наад урт даавуу чинь хөлдөхөөс аварч чадах уу?
Удалгүй Хүннүчүүд Туркуудэд шахагдсан бөгөөд хятадууд ч бас энэ талаар судар бичигтээ үлдээсэн байна. Христийн тоололын 3 дугаар зуунд Туркуудэд шахагдсан Хүннү гүрнийхэн ихээхэн хэмжээний дайралтуудыг хятадлуу хийдэг болсон. Одоогийн Манж угсаатанууд монголчуудаас гаралтай юм. Зарим хэсэг нь буюу цагаан Хүннү нар европ зүг лүү нүүсэн байна.
Аварууд Монголын анхны эзэнт гүрнийг үндэслэсэн бөгөөд хэл яриа нь монгол алтай язгуурт харьяалагддаг болсон байна.
Домогт гардагчилан Монголчуудын уг гарал Тэнгэрээс заяат Бөртэ чоно гэргий Гоо маралын хамт Тэнгис далайг гатлан ирж Онон мөрний хөвөөнд нутаглав гэжээ.
Тэнгис далай гэдэг нь Байгал далай байх боломжтой бөгөөд Цагаан Хүннүгийн зарим иргэд буцаж нүүж ирсэн байх үндэслэлтэй юм.
Бас нэгэн домогт Чингис хааны өвөг дээдэс болох Алангоо маш царайлаг нэгэн байсан бөгөөд бага залуудаа бэлэвсэн хоцорчээ. Нэгэн өглөө гэрийн тооноор гэрэл тусаж сэрсэн бөгөөд Алангоо чарлах гэж оролдсон боловч далдын хүчинд захирагдан чадахгүй хэвтсээр байжээ. Жижиг гэрэл улбар шар үстэй, цэнхэр нүдтэй хүн болон хувирч хэвлийд нь гэрэл шингээсэн байна. Энэ үзэгдэл олон удаа давтагдсан боловч Алангоо хэнд ч хэлээгүй байсаар 3 хөвгүүнтэй болжээ. Эдгээр 3 нь урд хоёр ахтайгаа ямар ч төсгүй байсан бөгөөд шөнөөр ирэгчтэй төстэй цэнхэр нүд, улбар шар үстэй байжээ.
Монголын нууц товчооноос 1 бүлэг 21
Гэвч, та нар учирыг мэдэгүй байна. Шөнө бүр цагаан шар хүн, гэрийн өрх тотгоор гийгүүлэн орж ирээд миний хэвлийг илэхэд түүний гэрэл, миний хэвлийд шингэх бүлгээ. Тэр хүн, гарах нар сарны хилээр шар нохой мэт шарвалзан гарч одох бүлгээ. Дэмий яахан өгүүлнэ та. Түүнээс үзвэл тэнгэрийн хөвүүд биз. Хар тэргүүт хүнтэй адилтгаж яаж болно. Хамгийн хаад болох цагт харц хүн сая учирыг мэднэ гээд
Энэ бүхнээс үзэхэд сүүлд гарсан 3 хүүхэд буюу Чингис хааны өвөг нь хар тэргүүтэй биш буюу Улбар шар үстэй, цайвар шаргал царайтай байсан гэж бүрэн үзэж болох юм.
hardware-csms.blogspot
No comments:
Post a Comment